مجلس پنجم

تعهدات یک فرد مومن، گاه گاهی و دل بخواهی نیست.

آنجا که برایش سود دارد مومن باشد و آنجا که سود شخصی و سود متجاوزانه ندارد از عمل به تعهدهای ایمانی روی برگردان باشد.

آن کسی مومن است که در برابر تمام احکام خدا احساس تعهد کند و همه جا.

مومن نباید وقتی حق جانبش را گرفت خوش حال باشد و وقتی نگرفت از ایمانش باز گردد.

نمی شود یک مقداری از دین را پذیرفت و مقدار دیگر را نه.

دین قسمت های نرم دارد و خوب است محبت جلب کن است اما برای پرورش تعلیم و تربیت مردم توسط پیامبر هر آنچه در مقابل باشد را از راه بر میدارد. هر چه مانع از درک و عقل و فهم مردم باشد را.¹

چرا آنجایی که دین به سود نیست قبولش نمی کنید؟

1. اَ فی قلوبٍ مرضً «در دل آنها بیماری ست/ هوس است/ جهل است ...»

2. اَمِارتابوا « شک دارند به دین»

3. اَم یخافونَ اَن یَحیفَ الله علیهم و رسوله «میترسند مورد ظلم خدا و رسول واقع شوند/ ...»

اما مومنین چطورند؟

«انما کان قول المومین اذا دُعوا الله و رسوله ان یقولو سمعنا و اطعنا او القی السّمَعَ و هو شهیدٌ» همانا مومنین وقتی دعوت خدا و رسولش را می شنوند میگویند شنیدیم و اطاعت کردیم -به جان دل خریدیم- ²

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. سوره مبارکه ال عمران، آیه 164

2. طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن. سلسله جلسات استاد سید علی خامنه ای-پنجم رمضان 1353.

مجلس سوم

رهبران الهی پیش از همه، پرچم به دست، گام در راه، استوار و مشغول حرکت هستند. حضرت ابراهیم^{علیه السلام} می گوید اولین کسی که اسلام آورد من بودم.

ایمان از جمله خصوصیاتی است که در رهبران الهی وجود دارد، باور و پذیرش با تمام وجود.

نشانه باور داشتن هم پیشاپیش دیگران در آن راه گام برداشتن است. «آمنَ الرسول بما اُنزل الیه من ربه و المومنون کل آمن بالله و ملائکتهِ و کُتُبِه و رُسُله...».

«و قالو سمعنا یعنی با تمام وجود فهمیدم. و اطعنا اطاعت از روی آگاهی و آن فهم. غفرانک ربنا و الیک المصیر¹» 

مطلب اول: آدم اگر ایمان نداشته باشد راه را چون دیگران رفته اند می رود! اگر این ایمان نباشد و آن جاذبه قرآن دل تو را تسخیر نکرده باشد این دل مرده است.

مطلب دوم: ایمان 2 نوع است: 1- ایمان مقلدانه و متعصبان  2- ایمان از روی روشنی

ایمان نوع اول، زود از بین می رود. محکم نیست، بصیرت ندارد. آن ایمانی که به خاطر نگه داشتنش باید بگوییم: روزنامه نخوان، فلان کتاب را نخوان، در کوچه راه نرو، ... تا بماند، متاسفانه نخواهد ماند.

ایمان نوع دوم از روی درک است. اگر انتخابش از روی آگاهی باشد در سخت ترین شرایط ایمان از فرد گرفته نمی شود. «الا مَن اُکرِهَ و قلبُهُ بالایمانِ²»

«ان فی خلق السموات و الارض لَآیات لاولی الالباب³»  اولی الالباب که دقت می کند در خلق آسمان و زمین و ... آن کسی ست که در همه امور پیشرو است. در هیچ کاری سرش کلاه نمی رود. همه جا دست او روی دست حریف است. در سیاست در مقابله با حریف در ...

مطلب سوم: چون ایمان آگاهانه برای خدا ارزشمند است، چندی جای قرآن ایمان مقلدانه نهی و با آن مقابله شده است⁴. و می گوید ولو پدرهایتان هیچ نمی فهمیدند باز از آنها تبعیت می کردید؟! انقدر این کار قبیح و قابل ملامت است.⁵

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. سوره مبارکه بقره، آیه 285

2. سوره مبارکه نحل، آیه 106

3. سوره مبارکه آل عمران، آیات 190-193

4.سوره مبارکه مائده، آیه 104

5.  طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن. سلسله جلسات استاد سید علی خامنه ای- سوم رمضان 1353.

مجلس دوم

بحث در باب انفال است و حقی که در آن برای خدا و رسول خدا لحاظ شده است. اقا رسول را در آیه سوره مبارکه انفال آیه 1 را تعبیر به حکومت الهی می کنند و بعد از رسول امام و در زمان نبود امام معصوم کسی که از سوی خدا می تواند بر مردم حکومت کند را همه کاره انفال می داند. (که البته این قسمت از آیه را بحث مورد نظر جلسه نمی دانند)

بعد در ادامه آیه می فرماید ]: «فاتقو الله و اصلحو ذات بینکم و اطیعو الله و رسوله ان کنتم مومنین» اگر مومن هستید این 3 کار را انجام دهید:

1. تقوای خدا را داشته باشید

2. فی ما بین خود را اصلاح کنید. بر سر چیزهای جزئی به جان هم نیفتید. به جای جنگ با برادر با دشمن بجنگید.

3. اطاعت کنید از خدا و پیامبرش.

اگر مومن هستید!

ایمان تنها به یک گروش قلبی بسنده نمی شود باید بر طبق آن ایمان عمل شود.

آن وقتی فرد می تواند بگوید که من به خدا مومنم، که زندگی اش با آن کسی که منکر خداست تفاوتی داشته باشد

در آیات بعد¹ ویژگی مومن را بیان می کند: 

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ:

الَّذینَ إِذا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ فهم عظمت پروردگار باعث می شود که انسان به کوچکی خود اذعان کند. گریه های ائمه در ادعیه برای این است که اینها معرفتشان از خدا بیشتر است. روح بزرگی دارند که در ک می کنند عظمت را و با یادش از بزرگی و هیبت او به تنگنا می آیند.

وَ إِذا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیاتُهُ زادَتْهُمْ إیماناً ایمان به صورت یک آب راکد در دل مومن معنا ندارد. مومن راستین یک کلمه ای از حق که در دلش است را عمق می دهد، زیادش می کند. و الا ایمان عاریتی و ایمانی که ناقص و کوچک باشد زود از انسان گرفته می شود کاسته و کاسته می شود.  قرآن کتابی ست که باید آن را خواند به قصد فهمیدن، و فهمید به قصد  افزون شدن و نیرومند شدن ایمان.

وَ عَلى‏ رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ (2)توکل یک عامل مخدر نیست که به زبان بگویی و کنار بنشینی، توکل عامل برانگیزاننده و عامل تحرک است. یعنی بن بستی نیست، ما همه بن بست ها را با قدرت خدا باز می کنیم. توکل دست روی دست گذاشتن نیست بلکه حرکت است برای رفع مشکل با یاری خدا.

الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ به پا داشتن نماز در جامعه نه اینکه فلانی را نماز خوان کنیم، نه! یعنی کاری کنیم جامعه دائما به یاد خدا و در راه خدا باشد.یعنی هر روز از سردمداران فساد تبری بجوید.

وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ (3) ای برادر عزیز، انفاق می کنی؟ نمی گویم خرج می دهی یا نه؟ انفاق می کنی؟انفاق آن است که خلأی را پر کند، دردی را درمان بخشد، نیازی را از یک جامعه مستمند بردارد. این خرج هایی که از مال، از آبرو و ... می کنید آیا خرج بیهوده است یا انفاق است؟

أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّااینان مومنین راستین هستند.

لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَریمٌ (4) .... هر جامعه مومنی پیدا کردید این ویژگی ها را داد. ²

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. سوره مبارکه انفال، آیه 2-4

2. طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن/ جلسه دوم/ دوم رمضان 1353/مشهد

مجلس اول

در باب تقوا، رحمت و مغفرت.

تقوا این است که  زره به تن کنی در مقابل آسیب گناه بر تن زره کنی، خودت را مقاوم کنی و وارد منطقه گناه شوی برای دستگیری از گناهکاران.

این تقوا وسیله پیروزی است. وقتی کسی از خودش خاطر جمع باشد از محکم بودن خودش این اسباب پیروزی است.¹

این پیروزی رحمت خدا را ایجاد می کند. رحمت خدا با اطاعت و عمل همراه است. اطاعت از خدا و رسول خدا^2.

رحمت خدا وقتی شامل حال یک ملت می شود که به مسئولیتش عمل کند.

اینجا میدان مسابقه است، برای پیشی گرفتن به مغفرت.

غفران یعنی چه؟ یک خلا. سوار ماشین می شوید و متوقف میشود ماشین، جبران این عقب افتادگی بی وقفه تر راندن است و الا با نشستن و ای وای گفتن، جبران نمی شود. مغفرت الهی این طور است.

تلاش از تو برکت از خدا.

تلاش را از پرونده عمل خودمان حق نداریم حذف کنیم.³

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. سوره مبارکه آل عمران، آیه 130

2. اطیعو الله و اطیعو الرسول لعلکم ترحمون/سوره مبارکه آل عمران، آیه 132

3. طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن. سلسله جلسات استاد سید علی خامنه ای- رمضان 1353.

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صلّ علی محمّد و آل محمّد

راهکارهای داشتن یک جامعه اصلاح شده و سالم:

1.     هر جامعه برای دوری از مفاسد و نزدیکی به صلاح به علمی نافع و کاربردی نیازمند است که  با استفاده از قواعد آن در زندگی افراد جامعه،نحوه زندگی آنها تغیی ایجاد کند.به این باوری که در زندگی جریان پیدا کرده و زمینه شکوفا شدن تفکّر و عقلانیت را تحقق می بخشد در زبان قرآن ، حکمت گفته می شود.(سوره مبارکه لقمان+التحقیق)

اوامر و نواهی ای که در سوره مبارکه لقمان آمده است ،شرایط فراهم شدن نزول حکمت در افراد جامعه می باشد.وظیفه فرد در جامعه این است که زمینه نزول حکمت را برای خود فراهم کند بر طبق روال بیان شده در سئره این کار ابتدا با شکرک صورت می گیرد.شکر حضرت حقّ و همچنین تشکر از والدین که بر اساس سیاق سوره علاوه بر اینکه  شامل اولیاء مادی می شود اولیاء معنوی را نیز در بر می گیرد.(آیه ...بغیر عمد ترونها)

2.    فرد حکیم با علمی که از امور پیدا می کند، به شناختی که در آن، حدود و مرزهای امور کاملاً مشخص است دست پیدا می کند؛ که به آن معروف می گویند. به همین ترتیب چنین فردی معروف را شناخته و خود و جامعه را به آنها امر می کند. نکته حائز اهمیّت آن است که در فرهتگ قرآن کارکرد امر به مروف و نهی از منکر، بیان و روشن کردن رشد ازغیّ است. بدین معنی که فرد ابتدا  با ایجاد زمینه تشخیص معروف از منکر در خود و عمل به آنها ، با قرار گرفتن در جامعه و رفتن میان مردم به طور طبیعی باعث شفافیت فضای فضای جامعه برای انتخاب معروف می شود.با این تفاسیر اصلاح صفات، روحیات، تفکرات و اعتقادات خود فرد در اولویت قراار می گیرد در نتیجه او می تواند حُسن را از قبح تشخیص داده و با عمل به آن همه جانبه جامعه خود را به معارف امر و از نواهی نهی  نماید.

3.   روند ساخت یک نظام: 

 این پلکان مربوط به آیات 13 تا 19 سوره می باشد که تک تک  افراد  جامعه برای اصلاح وضع جامعه خود می بایست؛ به اندازه توان و ظرفیتشان از این پله ها گذر کنند.

4.    هر فرد اگر بتواند یک صفت، یک کار، یک... را از قوّه به فعل برساند می تواند صفات بیشتر و کارهای عظیم تری را به سرانجام برساند. این نکته از مدلِ آیه 28 سوره مبارکه لقمان استخراج می شود که: خداوند جهت اثبات معاد، با آن عظمت؛ از خلق و بعث یک نفس مثال می آورند.یعنی همانگونه که این نفس، به این سادگی  بعثتش صورت می گیرد ظهور معاد (همه چیز) نیز چنین است. (ایه 28)

5.   اقامه نماز در جامعه ای که خواستار اصلاح است امری گریز ناپذیر می باشد.

 واژه "صلو?" که از "صلو" می آید به معنی پیوند و عطفیست آکاهانه بین خالق و مخلوق که عامل رحمتِ رحیمیّه خداوند است.  اقامه صلو? نیز به معنی ایجاد زمینه ای برای پیوند بین خالق و مخلوق است.در جامعه ای که رابطه بین خالق و مخلوق حساب شده باشد، عقلها شکوفا شده و زمینه نزول حکمت ایجاد گردیده و معارف شناسانده می شود و می توان در جامعه به معروف امر کرد.

چرا که اقامه نماز: ایجاد فضایی است حهت توجه  به مبدء خوبیها .کالبد و جسم این عمل، همین نماز است. بایستی روح در این جسم دمانده شود. نماز بهترین مصداق جهت ایجاد بهترین ارتباط با منشا خوبیها و دریافت حکمت است. (التحقیق)

6.   انسان برای برقراری ارتباط با دیگران از راه "گفتار" وارد می شود. و این گفتار به عنوان عامل ارتباط باید عاقلانه و حساب شده باشد.ه رحرفی همه جا زده نشود و از لحنها مراقبت به عمل آید. با ورود عاقلانه فرد به محیط، او متوجه می شود که : اگر می خواهد در زندگی و خطو مشی خود موففق باشد می بایست همواره مقصد خودش را مشخص نموده و با هدفمندی و انگیزه بالا در زندگی خود گام بردارد. چنین فردی در چارچوب مقصد خود پیش رفته و از هر تند روی و کند روی ای اجتناب می نماید. این فرد بدلیل داشتن هدف و تنظین امور خود بر آن مبنا حتما به موفقیتهایی نائل می گردد که به هیچ عنوان نبایستی این ترقّیهای ظاهری سبب غرور او در در بین مردم شود و نگاهش را نسبت به مردم به نگاهی خود برتر بینانه تغییر دهد.

 چنین فردی با این تلاشی که بر خود انجام داده است می تواند وارد سیستم مدیریتی جامعه شده و حکومت را در دست گرفته و تا م یتواند در جهت خدمت به مردم کوشش نماید. (این روند مستخرج از آیات 13 تا 19 بوده و از پایین به بالا تحقق می یابد.)

7.   یکی از عواملی که باعث سرکشی افراد جامعه در برابر اوامر خداوند می شود: پایبند بودن به سنّتها و افکار گذشتگان است.

تقلید کورکورانه  و تبعیت از آباء و نیاکان آفت حکمت است، چرا که فرد حکیم در هر لحظه با بررسی جوانی و شرایط و همچنین استفاده از تجربیات بهترین راه حلّ و روند را انتخاب می کند و از این قانون مستفیذ می شود که:

"مَن یُسلم وجهَه لِله و هم محسن …" فردی که مدام به دنبال درستی تصمیم خود باشد و خود را با وجه الله چک نماید(اِنابه) به هیچ عنوان نمی تواند مقلدانه از پیشینیان اطاعت کرده و هیچ نو آوری ای از خود بروز ندهد. (آیات 21و 22)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

این نوشتار مربوط به سال های 83 یا 84 می باشد. یک دفعه پیدایش شد و تصمیم گرفته شد اینجا رونمایی شود.

در جمع های خوب بودن همیشه خوب نیست همیشه هم بد نیست.

بد نبودنش که همراه بودن با خوب هاست و این مشخص است.

سعی کردن در شدن مثل آنها.

همراه فکر و عمل آن ها شدن.

خوب نبودنش این است که خوبی شان آدمِ غیر تحلیلی را درگیر خود می کند.

درگیر ضعف هایی که می تواند با کنارِ خوب ها بودن، ترمیم شود اما پررنگ که می شود دیگر این آدمِ غیر حلالِ مساله، نمی تواند از پسش بربیاید.

باید مراقب بود.

همه ضعف دارند. بعضی از ضعف ها ناشی از مشغله هاست و برخی ناشی از ناتوانی ها.

اولین نوع ضعف با برنامه ریزی و سعی در عملِ ولو کم حل می شود.

دومی اما با استمرار ایمان می شود حل شود. ایمان به پوشانده شدنِ این ناتوانی ها توسط کامل تر ها.

آن هم راه دارد و این است که سرت به کار خودت باشد و از مقایسه بپرهیزی. حتی مطلق آن!

خودت را شاهد درون کنی و شاهدِ درون را شاهدِ بیرونِ خود.

اینگونه یکی همیشه مراقبت است و همرات تا رسیدن به مقاصد.

برای جمع خوب را با خوب و بدش باید جان داد!

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

^{سوره مبارکه محمد مصطفیصلی الله علیه و آله}

آدم ها در سختی های زندگی و فراز و نشیب های آن شناخته می شوند.¹

این سختی ها می توانند از جنس های مختلف و همچنین سطوح گوناگون باشند.

و به ازای آن این شناخت نیز.

باید قدر این فراز و فرودهای در اجتماع را دانست.

بعضی از فراز و فرودها آدم ها را روو می کند.

بعضی از فراز و فرودها کاری می کند که آدم هایی که زمانی روو شده بودند، پشت شان خوب قایم شوند.

بعضی از فراز و فرودها خاطرات آدم ها را دستخوش تغییر قرار می دهند.

بعضی از فراز و فرودها آدم ها را که خاطراتشان تغییر کرده را در خود حل می کنند.

بعضی از فراز و فرودها استفامت انسان ها را نشانه می گیرد.

بعضی از فراز و فرودها به هر باد حرکت کردن انسان ها را نشان می دهند.

مهم این است که انسان خود و اجتماعش را با فراز و فرودهایش تحلیل کند. تا درب تحلیلش به درستی گشاده شود.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. امیرالمومنین علی علیه السلام

می توانید توافق نامه ی داوطلبانه ی بزرگ مردان ایران را که تشکر و سپاسی جز برای تلاش شان در خورشان نیست مطالعه کنید: خود قضاوت کنید: ادامه مطلب...

برچسب‌ها: جامعه قرآنی

آدم را در کشاکشِ فهم خوش انصاف بودن یا نبودن خودشان قرار می دهند!

آخر ما متوجه نشدیم، این بندگان خدا، ولایت مطلقه ی فقیه را قبول دارند یا نه؟!

چه موقعی از سال قبول دارند چه موقعی از سال قبول ندارند؟!

در چه شئونی قبول دارند و در چه شئونی قبول ندارند؟!

فقط در نفع قبول دارند یا در ضرر هم قبول دارند؟!

وقتی به صلاح شان باشد قبول دارد وقتی صلاح شان را در آن نبی نند قبول ندارند؟!

آیا برخی زمان ها به آن مومن می شوید و برخی زمان ها از آن روی برمی گردانید؟!¹

زمانی که احتیاج به تفرقه است برمی تابید و زمانی که وحدتتان در آن است روی می آورید؟!²

خود را مبرا می کنید از هرگونه ارتباط فکری اخلاقی خانوادگی، ولی در شرایط استفاده به سودِ خود، خود را خواهر می پندارید؟!!!!!!

یا رومیِ روم، یا زنگی زنگ.

هر روز به یک رنگ بودن بوی نفاق می دهد.

این را همه می دانند.

از قدرت داشتن در دنیا که نترسیدیم حداقل از قدرت خدا در آخرت بترسیم.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

^1. ْ أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتابِ وَ تَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذلِکَ مِنْکُمْ إِلاَّ خِزْیٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ یُرَدُّونَ إِلى‏ أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (سوره مبارکه بقره، آیه: 85)

2. إِنَّ الَّذینَ یَکْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ یُریدُونَ أَنْ یُفَرِّقُوا بَیْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ یَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَکْفُرُ بِبَعْضٍ وَ یُریدُونَ أَنْ یَتَّخِذُوا بَیْنَ ذلِکَ سَبیلاً (سوره مبارکه نساء، آیه: 150)